Het Kazernekwartier in Venlo bruist van de activiteit. De voormalige militaire basis wordt getransformeerd tot een levendige stadswijk waar historie en toekomst samenkomen. Milou op het Veld en Liesbeth Brunken, beide werkzaam in het onderwijs en op die manier betrokken bij de ontwikkeling van het Kazernekwartier, delen hun visie op dit bijzondere project.
Als echte Venlonaar is Liesbeth opgegroeid met het kazerneterrein aan de ‘andere kant van de Maas’. Voor haar was het gebied lange tijd onbekend terrein. Milou daarentegen fietst dagelijks langs het Kazernekwartier en ziet de transformatie met eigen ogen gebeuren. Zij hebben daar recentelijk een historische rondleiding gehad. “Zo werd de geschiedenis van het gebied tastbaar. Dat wil ik nu graag overbrengen op de kinderen waar wij mee werken”, aldus Milou.
Liesbeth en Milou werken namelijk als hoogbegaafdheidsspecialsten op De Talentencampus Venlo van de onderwijsstichting Fortior. Zij staan voor een klas hoogbegaafde kinderen die andere – of extra – uitdaging nodig hebben op de basisschool. Maar dat is nog niet alles. “Samen starten we een fulltime voorziening voor hoogbegaafde kinderen in het basisonderwijs. Het onderwijssysteem kan ‘nog niet’ bieden wat deze kinderen nodig hebben en we willen hen de kans geven hun talenten te ontwikkelen.”
Speeltoestel op het Kazerneterrein
Samen met de huidige groep kinderen zijn Liesbeth en Milou betrokken bij het Kazernekwartier. Via een kennis bij de gemeente raakten zij geïnspireerd door de grote ontwikkeling aan de overkant van de Maas. “Voor de kinderen een mooi thema om mee bezig te zijn: hoe moet het Kazernekwartier er later uitzien voor de kinderen die er gaan wonen? En hoe kunnen we dan de toekomst en het rijke verleden met elkaar verbinden? Met die opdracht hebben we de kinderen aan het werk gezet.”
Uit die opdracht is inmiddels een handgemaakte maquette ontstaan. Op die maquette is een speeltoestel zichtbaar in de vorm van een ster – net als het oude fort – en ook een mascotte, Jan-Diederik de Tweede. De kinderen hebben bedacht dat hij de denkbeeldige broer is van Filips de Tweede, de heerser die ooit resideerde op het fort. De maquette hebben de kinderen op 20 december aan wethouder Tom Verhaegh en projectleider van de gemeente Ernst-Jan van Langh mogen presenteren, met het verzoek dat dit later ook gerealiseerd gaat worden op de appelplaats van het Kazernekwartier.
Maquette van het speeltoestel
Kloof tussen Venlo en Blerick
Liesbeth: “De ontwikkeling van het Kazernekwartier is dé kans om de kloof tussen Blerick en Venlo te dichten. Ik hoop dat het gebied een verbindende factor wordt tussen de twee oevers van de Maas.”
Milou ziet het Kazernekwartier ook als een kans om een bruisende en levendige wijk te creëren waar mensen van alle leeftijden zich thuis voelen. “Ik ben heel enthousiast over het behoud van de historische gebouwen en de integratie van de geschiedenis in de nieuwe plannen”, geeft Milou aan. “Het is echt mooi hoe de architectuur en de manier waarop de stervormige structuur van het fort terugkomt in de nieuwbouw.”
Volgens Liesbeth en Milou
Na een onderbreking tijdens de kerstvakantie en de jaarwisseling, worden de werkzaamheden op het Kazerneterrein weer hervat. Wat staat er te gebeuren de komende tijd? Hieronder sommen we een aantal ontwikkelingen op.
Laatste tijdelijke gebruikers verlaten Kazerneterrein
Jarenlang is er, om leegstand te voorkomen, gebruik gemaakt van ‘tijdelijke huurders en gebruikers’ op het terrein. Voor sommigen geldt dat dat uiteindelijk toch heel lang geworden is (sommigen sinds 2008). De Stadstuinderij gaat als één van de laatste ‘tijdelijke gebruikers’ het terrein nu echt verlaten. Ze hebben een nieuwe plek in Venlo gevonden. Wie hen wil blijven volgen kan dat doen door je te registeren voor de nieuwsbrief op https://www.stadstuinderij.nl/.
Restauratie wordt hervat in het voorjaar
De restauratie van de fortmuur ligt momenteel stil. Dat komt omdat er wordt gewerkt met speciale betonsoort, die niet geschikt is voor de huidige temperaturen. Naar verwachting wordt hier weer mee gestart in het voorjaar.
Afrit naar Kazerneterrein op rotonde Kazernestraat wordt afgesloten
Bij het restaureren van de fortmuur zijn we aanbelandt bij het stuk aan de rotonde van de Kazernestraat. De afrit van deze rotonde naar het terrein wordt dan afgesloten om hier één van de punten van de fortmuur te kunnen restaureren. Daarmee wordt de bestaande parkeerplaats die veel door stationsbezoekers wordt gebruikt, ontoegankelijk. De bestaande parkeerplaats bij pand V en Kazernestraat 12 wordt daarom uitgebreid. Dit parkeerterrein zal dan toegankelijk zijn via de inrit aan de Horsterweg. Er blijft wel een voetpad-verbinding beschikbaar van de parkeerplaats richting het station, maar deze route is nog niet uitgezet.
Ben je benieuwd naar de hele doorlooptijd van het Kazernekwartier? Bekijk dan het tijdspad op de homepage van de website.
Het is 12 december 2024. Wat onrustig zit een groepje kinderen na de lunchpauze te wachten op wat er komen gaat. Die middag presenteren zij namelijk het werk waar zij de afgelopen weken aan gewerkt hebben: de maquette van een speeltoestel. En niet zomaar een klimrek of een glijbaan, dit speeltoestel is gebaseerd op het oude fort op het Kazerneterrein.
Met zijn stervormige hoeken knipoogt het ontwerp naar het verleden. Maar met de gewenste toekomstige eindgebruiker - kinderen, en liever geen hangjongeren - slaan ze de brug tussen het heden en de toekomst. Ook is er een mascotte voorzien: Jan-Diederik de Tweede. Zijn rol is duidelijk: als er kinderen aankomen, dan kan hij gaan zwaaien en high-fives geven, volgens de kinderen.
Presenteren aan de wethouder
Maar voor het zover is, moet de maquette van het speeltoestel eerst nog gepitcht worden. Dat mogen de kinderen doen aan wethouder Tom Verhaegh, die vanuit zijn portefeuille Wonen en Ruimtelijke Ordening betrokken is bij het Kazernekwartier. Ook projectleider van de gemeente Ernst-Jan van Langh is aanwezig. Zij zijn onder de indruk van de maquette en het verhaal van de kinderen bij het concept.
Monumentale waarde
Op de plek van de oude appelplaats van het fort is de 'leegte' bestempeld met een monumentale waarde. Dat betekent dat als daar iets op gebouwd gaat worden, er toestemming nodig is van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE). Toch is het belangrijk dat de ruimte gebruikt kan worden door bewoners, bezoekers en kinderen, bijvoorbeeld om te spelen. Daarom is het idee ontstaan om een speelplek te ontwerpen die aansluit bij de historie. Zo is de kans groter dat de RCE akkoord geeft voor nieuwe toevoegingen. De maquette van de kinderen dient dan ook als inspiratie voor een uitwerking van een speelplek op de appelplaats. Hoe die er precies uit komt te zien, is dus nog niet duidelijk.
Wil je meer lezen over de rol van de jongeren bij de ontwikkeling van het Kazernekwartier? Lees dan het interview met Kazernekwartiermakers Liesbeth en Milou.
Het Kazernekwartier brengt een nieuw stuk Venlo tot leven. Dat gebeurt nu al. Onze Kazernekwartiermakers bouwen mee aan deze eigentijdse stadswijk. Ieder op zijn of haar eigen manier. Lees in december het verhaal van verbinder en creatieveling Tasilo Pieck.
Geschiedenis
De 48-jarige Tasilo Pieck heeft Molukse wortels. Zijn grootouders kwamen naar Nederland in 1951. Zijn opa was een voormalige KNIL-militair (Koninklijk Nederlandsch-Indisch Leger). In 1953 vestigden zij zich in het woonoord voor Molukkers tussen de Frederik Hendrikkazerne en de Maas. Ze dachten hier tijdelijk te wonen, maar het bleek een verblijf voor altijd. Tasilo’s vader was destijds 4 jaar oud. Tot 1967 woonde de familie Pieck in het woonoord. “In eerste instantie in nissenhutten en later in houten barakken. De Molukkers mochten de eerste jaren niet van het woonoord af en ze mochten ook niet werken. Venlo was bezig met de wederopbouw en had weinig oog voor de groep Molukkers. In 1967 verhuisde de groep naar Venlo-Zuid. “Het moet een vreemde tijd zijn geweest”, zegt Tasilo. “Thuis werd er niet over gepraat en was er ook geen ruimte voor emoties.” Dit zorgde ervoor dat Tasilo als volwassen man vastliep in het leven. Het onverwerkte verdriet van zijn voorouders uitte zich ook bij hem.
Cirkel
In die periode was hij ook mede-eigenaar van het bekende Motown Music Café en maakte hij veel muziek. De verleiding was groot om drank en drugs te gaan gebruiken. Zo kwam hij steeds verder van zichzelf en zijn omgeving af te staan. Het resulteerde uiteindelijk in een omwenteling in zijn leven. Hij stopte met drank en drugs en besloot een boek te laten schrijven over zijn verdriet en angsten. ‘En toen was het stil’ is een biografie geworden en uiteindelijk ook een theatervoorstelling. “Ik ben dankbaar dat ik hier sta en dat ik mijzelf opnieuw heb uitgevonden. Ik werk inmiddels als Talentverbinder bij de gemeente Venlo en ben projectleider bij ‘We are today’. Daarnaast ben ik cultureel ondernemer en werk ik mee aan muziek- en theaterproducties. En waar denk je dat ik kantoor heb?”
Kazernekwartier
Tasilo kijkt tevreden en zegt: “In voormalig gebouw R, waar Rumah Recordings zijn intrek heeft genomen. In dit gebouw werk ik ook als ondernemer. Ik ben dus veel op het terrein te vinden. En vind het mooi dat daarmee de cirkel voor mij rond is. Mijn voorouders zijn hier gestart en ik ga hier nu verder bouwen aan de toekomst.” Tasilo is een verbinder en wil mensen graag samenbrengen. “Het Kazernekwartier wordt een plek van verbinding. Hier is al honderden jaren reuring en dat zal ook in de toekomst zo blijven. Een unieke plaats waar verhalen ontstaan en voortleven.”
Monument
Het terrein is onlosmakelijk verbonden met de Molukse gemeenschap. Tasilo: “We zijn met een werkgroep en de gemeente aan het kijken of we in de toekomst een monument kunnen plaatsen. Het liefst op de plek waar vroeger de barakken hebben gestaan.” Het Kazernekwartier wordt in de toekomst vooral een plek voor ontmoeting en verbinding als het aan hem ligt.
Inmiddels is de Molukse gemeenschap niet meer weg te denken: “We zijn onderdeel van de Venlose gemeenschap en daar zijn we trots op. Afgelopen jaar hebben we dat heel duidelijk laten zien toen we met ruim 200 Molukkers de boerenbruiloft met carnaval hebben georganiseerd. Het was een groot feest van verbroedering en verbinding. Zo hoort het ook te zijn.”
Volgens Tasilo
Voor de ontwikkelaars aan de slag kunnen om huizen te bouwen moet het voormalige kazerneterrein eerst bouwrijp worden gemaakt. Daar staan we nu, en dat is makkelijker gezegd dan gedaan. In dit interview met Bas Perebooms (projectmanager bij Heijmans) en Kevin Cox (uitvoerder bij Heijmans) lees je hoe complex die opgave specifiek op het Kazerneterrein is, wat er komt kijken bij het bouwrijp maken en wat de vervolgstappen nu zijn.
Bas Perebooms is sinds 2022 bij het project betrokken. “Er zijn weinig gebiedsontwikkelingen die je kunt vergelijken met die van het Kazernekwartier. Het is echt een bijzondere plek. Niet alleen omdat het dicht tegen de binnenstad van Venlo ligt, grenst aan de Maas én het spoor en vanwege het vele groen. Het terrein zit ook nog eens boordevol erfgoed en andere sporen van voormalig gebruik. Daarnaast zijn er projecten waar raakvlakken mee zijn. Met al deze facetten moeten we rekening houden, terwijl we niet overal invloed op hebben. Dat maakt het heel uitdagend.”
Kevin Cox vult Bas aan: “Het voordeel is dat we al vaker hebben samengewerkt met de gemeente Venlo. Je merkt dat de lijnen daardoor kort zijn. We weten elkaar snel te vinden. En dat is een grote plus bij een complexe opdracht als het bouwrijp maken van een terrein.”
Links: Bas Perebooms, rechts: Kevin Cox
Voorbereidingen
Eind 2022 kreeg Heijmans de opdracht gegund van de gemeente Venlo. “Vanaf dat moment zijn we gestart met de voorbereiding van het bouwrijp maken. Er lag een stedenbouwkundig ontwerp. Het was aan ons de taak om te onderzoeken of alle wensen en eisen ook uitvoerbaar waren. In de deze fase hebben we dus vooral gekeken of het allemaal in én boven de grond past”, zegt Bas.
“Als er bijvoorbeeld bomen worden geplant dan hebben de wortels onder grond een bepaalde plaats nodig, dat geldt ook voor lichtmasten”, geeft Kevin aan. “Alle woningen en commerciële ruimtes die er komen hebben water, stroom, afvoer en internet nodig. Wij hebben een technisch ontwerp gemaakt waarin we dit allemaal hebben uitgewerkt en ingepast, zonder afbreuk te doen aan het stedenbouwkundig ontwerp. We hebben hier ook erfgoedspecialisten bij betrokken, omdat we rekening moeten houden met het fort dat in de grond zit.”
Graafmachine op het terrein
Zichtbaarheid
De eerste maanden werd er vooral getekend, gerekend en ontworpen. Er is een 3D-animatie gemaakt om te toetsen of het technisch ontwerp ook haalbaar was. Toen de ontwerpfase was afgerond, kon er ook echt buiten worden gestart.
“Dan kom je in een fase dat het voor inwoners zichtbaar wordt. In augustus 2023 zijn we begonnen met het openbreken van de historische appèlplaats. Onze partners BAAC en ECG hebben vervolgens onderzoek gedaan naar niet-gesprongen explosieven uit de Tweede Wereldoorlog en naar archeologische resten. Wij zijn vervolgens achter hen aangegaan met het verwijderen van oude kabels, leidingen en riolering”, vertelt Bas.
Archeologische vondsten met op de achtergrond gebouw C
In de grond
De leden van het bouwteam kwamen veel verrassingen tegen. “We wisten vaak niet wat er in de grond zat. Daarnaast zaten er in de bestaande kazernegebouwen nog tijdelijke gebruikers die stroom, water, internet en afvoer nodig hadden. Er waren momenten dat er naast ons nog zes andere partijen aan het werk waren. We hebben dus veel maatwerk moeten bieden. Door met iedereen goed in contact te blijven, is dat gelukt”, zegt Kevin.
Flexibiliteit was een kwaliteit die van iedereen werd gevraagd. Zo kwam het bouwteam enkele maanden geleden resten van de ophaalbrug tegen op een andere plek dan verwacht. Binnen 24 uur had iedereen zich aangepast en werd er om de archeologische resten heen gewerkt. Bas: “Dit soort uitdagingen maken dit project uniek. Het is zeker geen alledaags project en dat maakt het juist interessant.”
Brugpeilers van de oude brug over de slotgracht zijn blootgelegd
Toekomst
Heijmans heeft in november 2024 het terrein grotendeels bouwrijp opgeleverd. Dat betekent dat alle infrastructuur in de grond zit, het terrein is opgehoogd en er bouwwegen zijn aangelegd. “Het is nu aan de ontwikkelpartners om te gaan bouwen”, zegt Bas. “Wij blijven betrokken bij het Kazernekwartier. Nog niet het hele terrein is bouwrijp gemaakt. Wij gaan nu dus verder met het verder bouwrijp maken van de rest van het terrein. Dat betekent weer eerst terug naar de tekentafel. Als het hele terrein bouwrijp is, gaan we achter de ontwikkelpartners aan om de velden die nu gebouwd worden woonrijp te maken. Dat betekent dat we de openbare ruimte inrichten met verhardingen, straatverlichting, straatmeubilair en groen.”
De mensen van Heijmans blijven dus betrokken bij het Kazernekwartier. Kevin: “We zijn voorlopig fysiek minder aanwezig. Maar dat wil niet zeggen dat er niets gebeurt. En als het nodig is, staan we zo weer op de spreekwoordelijke stoep. We doen er alles aan om hier in de toekomst een mooie, nieuwe stadswijk te laten ontstaan.”
Maar nu wordt er eerst geproost op deze mijlpaal. Er is hard gewerkt door het projectteam om het terrein bouwrijp te maken, binnen de afgesproken tijdsplanning. “Een moment waar best even bij mag worden stilgestaan”, zegt Bas tevreden.
Tijdlijn van de fases van het Kazernekwartier
In de uitzending van Venlo Vertelt op 12 november was het Kazernekwartier onderwerp van gesprek. Ernst-Jan van Langh (projectmanager bij de gemeente Venlo) en Bas Perebooms (projectmanager bij Heijmans) komen aan het woord. Zij lichten toe wat de plannen zijn op het kazerneterrein en in welke fase de ontwikkeling zich nu bevindt.
Bekijk de gehele uitzending hieronder terug:
